Ahlan Wasahlan Yaa Ramadhan
assalaamulaikum...
Tidak lama lagi kita akan menyambut bulan Ramadhan yang mulia. Akhir bulan syaaban ini juga aku diminta oleh pihak surau untuk menyampaikan ceramah ringkas tentang bulan puasa dan hal-hal yang berkaitan puasa.
Setelah merujuk dan membuat ulangkaji beberapa buah kitab lama yang dipelajari, aku membuat rumusan dan insya Allah akan menyampaikan beberapa perkara yang penting untuk kita semua ketahui tentang ibadat puasa.
Pertama: Takrif dan Hukum Puasa
Puasa darisegi bahasa bermaksud menahan daripada sesuatu. Jika kita menahan diri daripada bercakap, kita juga boleh dianggap berpuasa pada bahasa.
Manakala darisegi syara', puasa bermaksud menahan diri daripada perkara-perkara yang membatalkan puasa dengan dengan niat dan cara-cara yang tertentu dari terbit fajar hingga terbenam matahari.
Manakala hukum puasa pula (syarat wajib puasa) adalah empat perkara:
1- Islam
2- Baligh
3- Beraqal
4- Berkuasa.
Ada beberapa ulama' yang menambah kepada enam perkara...iaitu
5- Sihat tubuh badan
6- bermukim.
Kedua: Sebab Wajib Puasa ramadhan
Mesti melaksanakan ibadah puasa apabila berlaku salah satu daripada lima perkara dibawah:
1- Sempurna Bulan Sya'ban 30 hari
2- Melihat Anak Bulan Ramadhan pada malam ketiga puluh sya'ban oleh seorang laki-laki yang adil. Kemudian hendaklah dia bersaksi di hadapan qadhi untuk di war-warkan kepada umum.
3- Melihat anak bulan ramadhan pada hak orang yang fasiq, atau perempuan, atau hamba. Mereka hendaklah berpuasa jika melihat sendiri dan tidak perlu bersaksi di hadapan qadhi. Orang yang percaya dengan kata-kata mereka juga perlu berpuasa.
4- Perkhabaran yang mutawaatir seperti ramai orang yang mengkhabarkan, atau bunyi meriam, atau dipasang pelita atau seumpamanya mengikut adat sesuatu negeri.
5- Zhon atau berat sangka dengan jalan ijtihad bagi orang yang berada di penjara atau tawanan perang dan sebagainya.
Ketiga: Syarat Sah Puasa
Terdapat empat syarat sah puasa:
1- Islam, terkeluar daripadanya kafir samaaada kafir asli atau murtad
2- Tamyiiz
3- Suci daripada haid, nifas dan wiladah
4- Mengetahui akan waktu yang boleh berpuasa padanya
Kelima: Syarat Wajib Puasa
Terdapat Tiga syarat utama iaitu:
1- Islam. Imam Malik berpendapat Islam hanya syarat sah dan bukan syarat wajib kerana orang islam atau bukan islam semuanya menaggung kewajipan berpuasa. Imam syafie berpendapat kafir asli tidak wajib manakala kafir murtad masih wajib dan perlu diqadha setelah ia masuk islam kembali.
2- takliif ataupun baligh dan beraqal.
3- Berkuasa
Imam zayyaadi dalam kitabnya Al-Anwaar menambah dua lagi syarat wajib Iaitu:
4- Sihat tubuh badan
5- Bermukim
Keenam: Rukun Puasa
1- Niat pada malam hari setiap malam di sisi Imam Syafie. Manakala di sisi imam hambali dan maliki boleh niat sebulan terus dengan syarat tidak putus puasa di tengah-tengah. Di sisi imam hanafi pula, niat boleh dilakukan dari malam hingga gelincir matahari esoknya.
2- Meninggalkan perkara-yang membatalkan puasa.
3- Orang yang berpuasa.
Ketujuh: Perkara Membatalkan Puasa
1- Riddah atau keluar daripada Islam
2- Haid, nifas dan wiladah
3- Gila, pengsan atau mabuk seluruh hari
4- Membatalkan puasa dengan sengaja
5- Memasukkan sesuatu ke dalam rongga badan yang terbuka
6- Muntah dengan sengaja
7- Berbekam di sisi Imam Hanafi, manakala di sisi Imam Syafie ianya makruh sahaja.
8- Bersetubuh
Kelapan: Syarat Wajib Kifarat Jima'
1- Orang yang menyetubuhi, yakni lelaki.
2- Tidak dilakukan semasa musafir yang harus Qosar
3- Dalam bulan Ramadhan, yakni puasa ramadhan sahaja
4- Semua jenis Jima' walaupun dengan binatang
5- Tidak dicampuri dengan perkara - perkara lain yang membatalkan puasa
6- Mukallaf, yakni baligh dan beraqal
Kesembilan: Wajib Menahan Diri Walaupun Batal Puasa
1- Buka dengan sengaja
2- Meninggalkan niat
3- sahur selepas waktu subuh walaupun disangka masih malam
4- Berbuka sebelum maghrib walaupun disangka sudah malam
5- Tidak berpuasa dengan menyangka masih syaa'ban sedangkan sudah ramadhan
6- Memasukkan sesuatu ke dalam rongga dengan sengaja
Maklumat diatas dirujuk daripada beberapa buah kita feqah yang masyhur antaranya Fathul Muin karangan Syeikh zainuddin, Kasyfus sijaa karangan Syeikh Ibnu Abil Mu'thi, Kifayatul Ghulaam karangan Syeikh daud Al-Fathooni, Al-Fiqhu Alaa Mazaahib Arbaah karangan Dr Mohd Ibraahiim.
Semua perkara di atas hanyalah asas-asasn puasa dan setiap tajuk ada huraiannya masing-masing yang mana ianya boleh didapati di dalm kitab-kitab feqah agama kita...
wallaahu A'lam Bissowaab.
Tidak lama lagi kita akan menyambut bulan Ramadhan yang mulia. Akhir bulan syaaban ini juga aku diminta oleh pihak surau untuk menyampaikan ceramah ringkas tentang bulan puasa dan hal-hal yang berkaitan puasa.
Setelah merujuk dan membuat ulangkaji beberapa buah kitab lama yang dipelajari, aku membuat rumusan dan insya Allah akan menyampaikan beberapa perkara yang penting untuk kita semua ketahui tentang ibadat puasa.
Pertama: Takrif dan Hukum Puasa
Puasa darisegi bahasa bermaksud menahan daripada sesuatu. Jika kita menahan diri daripada bercakap, kita juga boleh dianggap berpuasa pada bahasa.
Manakala darisegi syara', puasa bermaksud menahan diri daripada perkara-perkara yang membatalkan puasa dengan dengan niat dan cara-cara yang tertentu dari terbit fajar hingga terbenam matahari.
Manakala hukum puasa pula (syarat wajib puasa) adalah empat perkara:
1- Islam
2- Baligh
3- Beraqal
4- Berkuasa.
Ada beberapa ulama' yang menambah kepada enam perkara...iaitu
5- Sihat tubuh badan
6- bermukim.
Kedua: Sebab Wajib Puasa ramadhan
Mesti melaksanakan ibadah puasa apabila berlaku salah satu daripada lima perkara dibawah:
1- Sempurna Bulan Sya'ban 30 hari
2- Melihat Anak Bulan Ramadhan pada malam ketiga puluh sya'ban oleh seorang laki-laki yang adil. Kemudian hendaklah dia bersaksi di hadapan qadhi untuk di war-warkan kepada umum.
3- Melihat anak bulan ramadhan pada hak orang yang fasiq, atau perempuan, atau hamba. Mereka hendaklah berpuasa jika melihat sendiri dan tidak perlu bersaksi di hadapan qadhi. Orang yang percaya dengan kata-kata mereka juga perlu berpuasa.
4- Perkhabaran yang mutawaatir seperti ramai orang yang mengkhabarkan, atau bunyi meriam, atau dipasang pelita atau seumpamanya mengikut adat sesuatu negeri.
5- Zhon atau berat sangka dengan jalan ijtihad bagi orang yang berada di penjara atau tawanan perang dan sebagainya.
Ketiga: Syarat Sah Puasa
Terdapat empat syarat sah puasa:
1- Islam, terkeluar daripadanya kafir samaaada kafir asli atau murtad
2- Tamyiiz
3- Suci daripada haid, nifas dan wiladah
4- Mengetahui akan waktu yang boleh berpuasa padanya
Kelima: Syarat Wajib Puasa
Terdapat Tiga syarat utama iaitu:
1- Islam. Imam Malik berpendapat Islam hanya syarat sah dan bukan syarat wajib kerana orang islam atau bukan islam semuanya menaggung kewajipan berpuasa. Imam syafie berpendapat kafir asli tidak wajib manakala kafir murtad masih wajib dan perlu diqadha setelah ia masuk islam kembali.
2- takliif ataupun baligh dan beraqal.
3- Berkuasa
Imam zayyaadi dalam kitabnya Al-Anwaar menambah dua lagi syarat wajib Iaitu:
4- Sihat tubuh badan
5- Bermukim
Keenam: Rukun Puasa
1- Niat pada malam hari setiap malam di sisi Imam Syafie. Manakala di sisi imam hambali dan maliki boleh niat sebulan terus dengan syarat tidak putus puasa di tengah-tengah. Di sisi imam hanafi pula, niat boleh dilakukan dari malam hingga gelincir matahari esoknya.
2- Meninggalkan perkara-yang membatalkan puasa.
3- Orang yang berpuasa.
Ketujuh: Perkara Membatalkan Puasa
1- Riddah atau keluar daripada Islam
2- Haid, nifas dan wiladah
3- Gila, pengsan atau mabuk seluruh hari
4- Membatalkan puasa dengan sengaja
5- Memasukkan sesuatu ke dalam rongga badan yang terbuka
6- Muntah dengan sengaja
7- Berbekam di sisi Imam Hanafi, manakala di sisi Imam Syafie ianya makruh sahaja.
8- Bersetubuh
Kelapan: Syarat Wajib Kifarat Jima'
1- Orang yang menyetubuhi, yakni lelaki.
2- Tidak dilakukan semasa musafir yang harus Qosar
3- Dalam bulan Ramadhan, yakni puasa ramadhan sahaja
4- Semua jenis Jima' walaupun dengan binatang
5- Tidak dicampuri dengan perkara - perkara lain yang membatalkan puasa
6- Mukallaf, yakni baligh dan beraqal
Kesembilan: Wajib Menahan Diri Walaupun Batal Puasa
1- Buka dengan sengaja
2- Meninggalkan niat
3- sahur selepas waktu subuh walaupun disangka masih malam
4- Berbuka sebelum maghrib walaupun disangka sudah malam
5- Tidak berpuasa dengan menyangka masih syaa'ban sedangkan sudah ramadhan
6- Memasukkan sesuatu ke dalam rongga dengan sengaja
Maklumat diatas dirujuk daripada beberapa buah kita feqah yang masyhur antaranya Fathul Muin karangan Syeikh zainuddin, Kasyfus sijaa karangan Syeikh Ibnu Abil Mu'thi, Kifayatul Ghulaam karangan Syeikh daud Al-Fathooni, Al-Fiqhu Alaa Mazaahib Arbaah karangan Dr Mohd Ibraahiim.
Semua perkara di atas hanyalah asas-asasn puasa dan setiap tajuk ada huraiannya masing-masing yang mana ianya boleh didapati di dalm kitab-kitab feqah agama kita...
wallaahu A'lam Bissowaab.
